Masterplan Integrale Veiligheid 2023-2026

Het is een opgave van ons allemaal en we hebben elkaar nodig om de positieve ontwikkeling door te zetten. Veiligheid is meer dan het tegengaan van criminaliteit. Want ook overlast door bijvoorbeeld rondhangende jeugd, gedrag in het verkeer en de inrichting van de openbare ruimte zijn van invloed op het veiligheidsgevoel van onze inwoners. Maar dat gevoel van veiligheid is niet overal en voor iedereen in Helmond hetzelfde.

We besteden extra aandacht aan de wijken en buurten waar de leefbaarheid onder druk staat. Dat doen we vooral door wijkgericht, dicht bij en samen met onze inwoners te werken. Alleen samen hebben we goed zicht op de problematiek en kunnen we hier gericht op inzetten. Ook pakken we thema’s stadsbreed aan. Voor de komende jaren zetten we daarbij een extra stap als het gaat om ondermijning, risicojongeren en digitale criminaliteit.

Met dit masterplan geven we koers en richting, maar zonder dat het in beton is gegoten. Want mogelijk dat zich ook in de komende periode nieuwe (mondiale) ontwikkelingen voordoen waarmee we nu nog niet bekend zijn. We moeten hierin flexibel zijn en waar nodig anticiperen. Maar één ding staat vast; we moeten het samen doen. In de volle breedte van de gemeentelijke organisatie en met onze inwoners, ondernemers en partners in de stad.

Elly Blanksma
Burgemeester

1.1 Maatschappelijke ontwikkelingen

Vier jaar geleden is het integrale veiligheidsbeleid voor de periode 2019-2022 vastgesteld. Hoe anders zijn de omstandigheden nu. Niemand had (kunnen) voorzien met welke uitdagingen we in deze jaren werden geconfronteerd. Door de samenloop van maatschappelijke ontwikkelingen en (mondiale) crises zien we dat de polarisatie toeneemt en dat de samenleving en de rechtsstaat meer dan voorheen op de proef worden gesteld. Door de sociaaleconomische situatie krijgen steeds meer inwoners te maken met schulden, leven meer mensen op het bestaansminimum en daardoor groeit de groep kwetsbaren die vatbaar is voor de invloed van de onderwereld.

Ontwikkelingen vragen veel van ons en onze partners

De ontwikkelingen zijn een voedingsbodem voor een toenemende maatschappelijke tweedeling, onrust en geweldsincidenten. Zoals we dit bijvoorbeeld eerder zagen tijdens de onrust rondom avondklokrellen. Deze ontwikkelingen gelden niet alleen voor Helmond, maar hebben wel een grote impact op de stad en onze inwoners. Het laat nog meer zien wat het van ons en onze (maatschappelijke) partners vraagt. Want ook het vertrouwen in de politiek, de overheid en instanties is niet meer vanzelfsprekend.

We blijven investeren in veiligheid en leefbaarheid

De veiligheidsproblematiek die wij in Helmond kennen is hardnekkig en heeft een grootstedelijk karakter. De afgelopen jaren hebben we belangrijke stappen gezet en is er extra geïnvesteerd om deze problematiek aan te pakken. Maar daarmee zijn we er nog niet. Dat is ook gebleken uit het vergelijkend onderzoek met andere steden, uitgevoerd door Galan Groep. De komende jaren moeten we blijven investeren in de aanpak van veiligheid en leefbaarheid. Zeker ook met het oog op de schaalsprong die we als stad richting 2040 willen doormaken. De opgave om de veiligheid en de leefbaarheid te versterken gaat veel verder dan het tegengaan van criminaliteit alleen. Overlast door bijvoorbeeld rondhangende jeugd, een verkeerde inrichting van de openbare ruimte en verkeersgedrag zijn van grote invloed op de veiligheidsbeleving van onze inwoners.

1.2 Hoe we ervoor staan

We zien in onze stad verschillende ontwikkelingen op het gebied van veiligheid en leefbaarheid. Corona speelde daarin een grote rol. Doordat we meer thuis waren zagen we de woninginbraken flink afnemen en de online criminaliteit juist toenemen. Hierdoor zijn cijfers ook minder goed te vergelijken met de eerdere periode. We schetsen in deze paragraaf de belangrijkste bijzonderheden.

Vier op de vijf inwoners voelt zich veilig in de eigen buurt

We zien daarbij grote verschillen tussen de wijken. In de Binnenstad, Helmond-West en Rijpelberg geven relatief veel inwoners aan zich wel eens onveilig te voelen in de eigen buurt. Helmond breed voelt drie procent van de inwoners zich vaak onveilig.

Bepaalde wijken meer onder druk dan andere

In een aantal wijken van Helmond staat de leefbaarheid en veiligheid meer onder druk dan in andere wijken. De Binnenstad springt er op een veelvoud aan veiligheidsthema’s uit. Dat komt mede door de centrumfunctie van Helmond. Ook in Helmond-Oost, Helmond-Noord, Helmond-West en Rijpelberg gebeurt relatief veel en geven relatief veel inwoners aan dat zij overlast ervaren.

Bijna een op de tien inwoners heeft veel overlast van hangjeugd

In 2020 en 2021 was het aantal meldingen van jeugdoverlast hoog. Corona is hiervan een belangrijke oorzaak, doordat jongeren weinig mochten en konden door de restricties. Ook nam de overlast door vuurwerk toe.

Minder vermogensdelicten

De coronamaatregelen zorgden voor een ander leefpatroon waardoor mensen meer thuis waren. Een gevolg was een afname van het aantal vermogensdelicten, zoals woninginbraken, fietsendiefstallen en bedrijfsinbraken in 2020. Ook werden er aanzienlijk minder diefstallen gepleegd uit auto’s, vrachtwagens en werden er minder scooters gestolen. Sinds 2021 zien we hierin wel weer een toename, maar nog altijd lager dan het niveau van voor corona.

Fraude en cybercriminaliteit rukken steeds verder op

Door de opkomst van de digitale wereld zien we een stijging in het aantal meldingen en incidenten van fraude dat online plaatsvindt. Corona heeft dat doen toenemen. Daarbij realiseren we ons dat we slechts een topje van de ijsberg zien aangezien we weten dat de aangiftebereidheid relatief laag ligt. Bijna één op de zes inwoners geeft aan in de voorbije twaalf maanden slachtoffer te zijn geweest van een of meerdere vormen van online criminaliteit, waaronder fraude. Dit aandeel ligt aanzienlijk hoger dan het slachtofferschap van traditionele diefstal of van geweld.

Incidenten drugshandel nemen af, overlastmeldingen van drank en drugs niet

Het aantal bij de politie geregistreerde incidenten en misdrijven over het bezit, de handel en vervaardiging van drugs neemt de laatste jaren af. Dit geldt niet voor de incidenten en meldingen van overlast van drank en drugs die de politie registreerde. Ook dit verschilt sterk per wijk.

Overlast door personen met onbegrepen gedrag blijft toenemen

Al geruime tijd neemt de overlast door personen met onbegrepen (verward) gedrag toe. Ook in 2020 en 2021 was deze stijging aanzienlijk. De omvang van het probleem blijft groeien (sinds 2018 60% meer meldingen), maar ook de complexiteit en de ernst van de cases neemt toe.

Veiligheid en leefbaarheid is voor inwoners meer dan tegengaan criminaliteit

Voor het gevoel van veiligheid en leefbaarheid spelen voor onze inwoners ook andere zaken dan criminaliteit een rol. Inwoners geven aan dat ook zaken als overlast door vuurwerk, te hard rijden, parkeerproblemen en hondenpoep hierin een rol spelen.

Het gemiddeld rapportcijfer voor veiligheid is een 7,2

In de veiligheidsmonitor worden inwoners gevraagd naar een rapportcijfer voor veiligheid. Het gemiddelde cijfer voor Helmond komt uit op een 7,2. Ook hierin zien we de verschillen in de wijken terugkomen; variërend van een 6,6 tot een 8.

Onze ambitie voor 2026

In 2026 is er sprake van minder criminaliteit en overlast in Helmond en voelen inwoners en ondernemers zich veiliger. In het bijzonder in onze kwetsbare wijken.

Iedereen moet zich veilig en vrij kunnen voelen in Helmond. Veiligheid is een randvoorwaarde voor een aantrekkelijke en leefbare stad. Een veilig Helmond creëren we samen. Door samenwerking met professionele organisaties én met inwoners en ondernemers zorgen we voor een leefbaar en veilig Helmond, waarbij overlast en criminaliteit zo veel mogelijk worden voorkomen en waar nodig worden bestreden. Veiligheid raakt aan veel domeinen. Maar los van de inhoudelijke terreinen en daaraan gekoppelde activiteiten, draait het de komende periode nog meer om de manier van werken. Daarom benoemen we hierin een aantal uitgangspunten om onze ambities en doelen te bereiken.

We betrekken inwoners en ondernemers en werken samen om de problemen aan te pakken

Alleen samen kunnen we Helmond veiliger maken. De betrokkenheid van inwoners en ondernemers is cruciaal. Zij zijn de oren en ogen in de wijk. We zetten de komende jaren in op het stimuleren van participatie van bewoners en ondernemers. Vanuit ons als gemeente en samenwerkende partners vraagt dat om aanwezigheid in de wijk, zodat we onze inwoners nog meer op een laagdrempelige manier leren kennen en voor hen een herkenbaar aanspreekpunt zijn. En ook spreken we hen waar nodig aan op de eigen verantwoordelijkheid.

We werken wijkgericht

De veiligheid en veiligheidsgevoelens van bewoners kunnen door verschillende veiligheidsproblemen onder druk komen. Sommige veiligheidsvraagstukken zijn niet gebied gebonden (denk aan gedigitaliseerde criminaliteit) of zo complex dat deze breder moeten worden aangepakt (denk aan ondermijning via legale structuren in het vastgoed). Er zijn veiligheidsvraagstukken die in de ene wijk meer spelen dan in de andere wijk, bijvoorbeeld door de functies in een wijk (bijvoorbeeld het centrum) of door de bevolkingssamenstelling (denk aan het aandeel jongeren). Daarom is voor de versterking van veiligheid en leefbaarheid een wijkgerichte aanpak nodig. Zo doen we recht aan de unieke situatie van wijken en leveren we maatwerk afgestemd op de behoefte van de inwoners en ondernemers.

We werken integraal

Dit masterplan gaat over integrale samenwerking en is ook met bijdragen van de partners en inwoners tot stand gekomen. Integraliteit wordt nóg belangrijker en veel meer dan een manier van werken. Het gaat om het effect, om de drijfveren die eronder liggen. Veiligheidsvraagstukken staan niet op zichzelf maar kennen een sterke verwevenheid met andere maatschappelijke vraagstukken. Denk aan het tegengaan van jeugdoverlast door het bieden van perspectief en kansen voor jongeren. Dat betekent integrale samenwerking in de volle breedte van de gemeentelijke organisatie en ook samen met onze partners en inwoners.

Veiligheidsvraagstukken beperken zich doorgaans niet tot gemeentegrenzen. Daarom werken we op het gebied van veiligheid ook bovenlokaal samen om de slagkracht van de gemeente(n) te versterken. Bovendien zijn de belangrijke samenwerkingspartners, politie en Openbaar Ministerie, bovenlokaal georganiseerd. We werken op twee niveaus samen: binnen het politiebasisteam Peelland en de politie-eenheid Oost-Brabant. Daar worden, net als op gemeentelijk niveau, eens in de vier jaar nieuwe veiligheidsaccenten gekozen. Deze zijn in de figuur op de volgende pagina opgenomen. Een deel van de gemeentelijke accenten overlapt met de accenten op regionaal- en basisteamniveau. Uiteraard werken we op alle thema’s nauw samen met omliggende gemeenten en alle partners.

We werken cyclisch en sturen bij waar nodig

De afgelopen beleidsperiode werden we als maatschappij geconfronteerd met vele ontwikkelingen. Een deel hiervan heeft ook in de komende jaren impact op onze lokale samenleving. Ook in de komende periode kunnen zich nieuwe (mondiale) ontwikkelingen voordoen waarmee we nog niet bekend zijn. Dat betekent dat we met dit masterplan koers en richting geven op basis van wat we nu zien en weten, maar dat we ons realiseren dat we gedurende de komende beleidsperiode proactief en flexibel zullen moeten zijn om in te blijven spelen op de problematiek die zich aandient. Ook de criminaliteit staat niet stil. Er dienen zich steeds nieuwe vormen aan. Om hier snel op in te kunnen blijven spelen werken we cyclisch, monitoren we resultaten die we behalen en sturen we waar nodig bij.

Het veiligheidsbeleid van Helmond is gestoeld op het VNG-kernbeleid. We onderscheiden in dit masterplan de zes veiligheidsvelden vanuit het VNG-kernbeleid met daarbinnen specifieke veiligheidsthema’s.

Op drie thema’s leggen we het accent

De breedte van het veiligheidsveld vraagt ook om keuzes, omdat er altijd meer uitdagingen zijn dan beschikbare capaciteit en middelen. In dit masterplan onderscheiden we daarom drie thema’s waarop we de komende jaren een accent leggen en een stap éxtra gaan zetten: ondermijning, risicojeugd en gedigitaliseerde criminaliteit. Deze accenten vloeien voort uit de veiligheidsanalyse waarbij we op gemeentelijk niveau keken naar de problematiek, ontwikkelingen, de noodzakelijke aanpak en

de toekomstverwachtingen. In een uitgebreid proces hebben onze partners hun inbreng gedaan op de thema’s die van belang zijn voor de leefbaarheid en veiligheid in de stad. In verschillende sessies zijn met bijdragen van de partners ook de gezamenlijke doelen voor de komende vier jaar gesteld.

We blijven investeren op alle veiligheidsthema’s

Accenten zetten betekent niet dat dit ten koste gaat van andere veiligheidsthema’s. Ook deze behouden blijvend onze aandacht en inzet. Doordat we wijkgericht en dicht bij onze inwoners werken hebben we goed zicht op de problematiek en kunnen we gericht inzetten op de problemen die spelen. Kortom: meer maatwerk, dicht bij en met onze inwoners

Flexibel blijven

Onvoorziene ontwikkelingen kunnen voor verschuivingen zorgen. De accenten zijn dan ook niet in beton gegoten. De coronacrisis is hier een duidelijk voorbeeld van. Daarom zijn we flexibel zodat we in kunnen spelen op actuele veiligheidsvraagstukken. In dit masterplan staan daarom algemene uitgangspunten en geen strakke kaders. Hierdoor blijft voldoende ruimte om in te spelen op actuele ontwikkelingen.

De accenten voor komende jaren zijn ondermijning, risicojongeren en gedigitaliseerde criminaliteit. Elk van de accenten vraagt om een eigen aanpak, maar heeft ook overlap. En juist in die overlap zit

ook de winst. Want met het zetten van deze accenten streven we naar synergie in de aanpak. Concreet betekent dit dat als we extra inzetten op ondermijning we hiermee ook inzetten op een (deel van de) risicojeugd en het probleem van gedigitaliseerde criminaliteit. Kortom: door deze accenten te zetten maken we onze totale veiligheidsaanpak sterker.

4.1 Maatschappelijke ontwikkelingen

Ondermijning is de verwevenheid van de onderwereld met de bovenwereld, waarbij criminelen misbruik maken van legale bedrijven en diensten. Denk bijvoorbeeld aan de nagelsalon om de hoek waar nooit een klant komt en die gebruikt wordt voor het witwassen van crimineel geld. Of aan het

uitbuiten van werknemers in de horeca die lange dagen maken in de keuken van een restaurant, een laag loon ontvangen en onder erbarmelijke omstandigheden gehuisvest worden. Of een loods aan de rand van een woonwijk waar ’s nachts van alles gebeurt en waarin een drugslab blijkt te zitten en waar levensgevaarlijke chemicaliën worden gebruikt. Ondermijning is een ‘meerkoppig monster’.

Criminelen ontwikkelen steeds nieuwe vormen van ondermijnende en (vaak) georganiseerde criminaliteit met één drijfveer: geld. De impact op directe slachtoffers én op de samenleving is – vanwege het ontwrichtende effect – groot. De afgelopen jaren zijn verschillende aanpakken ingezet om ondermijning terug te dringen. We werken intensief samen met verschillende organisaties. Denk aan de samenwerking met onze vaste partners zoals politie, OM en de Belastingdienst, maar ook met private partijen zoals de besturen van bedrijventerreinen en ondernemersverenigingen. Het aanpakkenvan ondermijning vraagt om een lange adem. Daarom blijven we hier ook de komende jaren stevig op inzetten en zetten we een stap extra.

Ontwikkeling ondermijning

Ondermijning laat zich niet vangen in cijfers, omdat het zich in verschillende vormen van criminaliteit uit. Bovendien geven cijfers geen realistisch beeld, doordat criminelen steeds beter weten hoe ze onder de radar kunnen blijven en mensen terughoudend zijn om te melden omdat ze angst hebben of niet door hebben dat er sprake is van ondermijning, of omdat ze niet goed weten wat signalen zijn. Dit maakt dat de cijfers van ondermijnende criminaliteit geen betrouwbaar beeld geven, maar dat ondermijnende criminaliteit een groot maatschappelijk en ontwrichtend probleem is staat niet ter discussie. Illustratief voor de aard en de omvang is onder andere de grootschalige productie van synthetische drugs in de regio waar dagelijks miljoenen aan wordt verdiend.

We zien dat steeds meer mensen kwetsbaar worden voor ondermijning. Dit heeft in de eerste plaats te maken met de huidige economische ontwikkelingen waardoor steeds meer mensen moeite hebben om rond te komen. Financiële problemen maakt dat mensen kwetsbaarder zijn voor beïnvloeding of alternatieve, illegale manieren om geld te verdienen.

Daarnaast hebben we landelijk, en ook in Helmond, te maken met een toenemende stroom vluchtelingen. Deze groep is zeer kwetsbaar voor mensenhandel en uitbuiting, omdat zij vaak op stel en sprong zijn vertrokken zonder geld, papieren en/of spullen en geen woning hebben.

• Doel 2026

In 2026 is de barrière tegen ondermijnende criminaliteit verhoogd en zijn inwoners, ondernemers en de gemeente beter beschermd tegen de inmenging van criminelen.

Dit doel bereiken we door in te zetten op vier pijlers:

• Repressieve aanpak ondermijnende criminaliteit
• Sociale weerbaarheid
• Maatschappelijke weerbaarheid
• Weerbare overheid

Repressieve aanpak ondermijnende criminaliteit

We verminderen de ondermijnende criminaliteit door signalen en informatie te verzamelen en integraal acties uit te voeren gericht op personen en locaties. In een lokaal informatieoverleg werken we samen met ketenpartners. We wisselen signalen uit, we pakken casuïstiek op en we zetten interventies in. In het lokaal informatieoverleg brengen we ook nieuwe ontwikkelingen van

ondermijnende criminaliteit in kaart zodat we daar gericht barrières tegen kunnen opwerpen. We werken ook in Peelland-verband samen aan de aanpak van ondermijning, onder andere vanuit het Peelland Interventieteam.

Sociale weerbaarheid

We zetten in op het versterken van de weerbaarheid van onze (kwetsbare) inwoners en het voorkomen van jonge aanwas in de criminaliteit. We investeren in het signaleren van kwetsbare groepen voor ondermijnende criminaliteit en ontwikkelen een integrale aanpak om te voorkomen dat criminelen de kans krijgen om hen (verder) de criminaliteit in te trekken. We brengen inzichten uit casuïstiek in kaart en scherpen de aanpak, samen met partners uit het sociaal domein, continu aan om de kwetsbaarheid van groepen te verminderen.

Maatschappelijke weerbaarheid

Criminelen zijn constant bezig met het ontdekken van nieuwe mogelijkheden voor het witwassen van hun criminele geld. Dit vraagt van de gemeente en partners om constant mee te bewegen en criminelen de pas af te snijden door barrières op te werpen. Een voorbeeld is de integrale aanpak van ondermijnende criminaliteit op bedrijventerrein Hoogeind, waarbij we samen met ondernemers werken aan een veilige verhuur van commerciële panden. De komende jaren vormen we met andere (kwetsbare) branches maatschappelijke coalities en maken we afspraken hoe we gezamenlijk barrières op gaan werpen tegen criminele inmenging. We organiseren themabijeenkomsten om meer bewustwording te creëren van signalen van ondermijnende criminaliteit.

Weerbare overheid

Een weerbaar Helmond stopt niet bij onze inwoners en ondernemers, maar vraagt ook om een weerbare overheid en dus ook een weerbare gemeente. Inwoners – en dus ook criminelen – kunnen ten slotte alleen bij de gemeente terecht voor een nieuw paspoort of een vergunning voor

een nieuwe onderneming. Als criminelen misbruik maken van de diensten van de gemeente dan is er sprake van ondermijning. De komende jaren zetten we in op het versterken van de bestuurlijke én ambtelijke organisatie tegen criminele inmenging. We implementeren de Brabantse norm weerbare overheid, waarbij we samenwerken met de andere gemeenten in Peelland. Vervolgens houden we een strakke vinger aan de pols zodat we weerbaar blijven.

4.2 Risicojongeren

Met de meeste jongeren in Helmond gaat het goed. Ze ontwikkelen zichzelf, komen op eigen kracht vooruit, doen goede dingen voor zichzelf en voor onze stad. Er is ook een groep met minder perspectief en met een verhoogd risico om af te glijden in de criminaliteit of die hier zelfs al in terecht zijn gekomen. Samen met onze partners voelen wij ons verantwoordelijk voor die jongeren en willen we hen perspectief bieden op een goede toekomst.

In Helmond hebben we de aanpak Perspectief voor Jeugd. Een belangrijk onderdeel daarvan is de aanpak van risicojongeren. De komende vier jaar intensiveren we deze aanpak.

Risicojongeren zijn jongeren afkomstig uit een gezin met meerdere problemen die zorg mijden en overlastgevend/crimineel gedrag vertonen. Professionele partners hebben daar gedeelde zorgen over. Risicofactoren wil zeggen dat er een hoger risico is op zorgwekkend, overlastgevend of crimineel gedrag.

Met een data-analyse schatten we per wijk het percentage (hoog)risico jongeren in op basis van een aantal factoren zoals geslacht, leeftijd, inkomen, registraties criminele activiteiten, opleiding, levensgebeurtenissen, huishouden, ouders, familie en buurt. Hierdoor is het mogelijk om op basis van data en factoren in een vroeger stadium mogelijke risico’s te signaleren en hierop te interveniëren.

Ontwikkeling

Het percentage jongeren dat verdachte is van een misdrijf ligt in Helmond al jaren hoger dan gemiddeld in Nederland. Helmond West scoort landelijk het hoogst wat betreft het aantal jongeren dat risico loopt om af te glijden in de drugscriminaliteit (een kleine veertien procent van de jongeren in deze wijk). De jeugdoverlast in Helmond is sinds 2018 gestegen. Dit is een landelijke trend en hangt grotendeels samen met corona, maar ook voor corona lag het aantal meldingen van jeugdoverlast in Helmond relatief hoog.

• Doel 2026

In 2026 is er minder overlast en criminaliteit door jongeren en hebben meer risicojongeren in Helmond perspectief op een veilige, gezonde en kansrijke toekomst. Specifiek voor Helmond West geldt dat zij scoort buiten de landelijke top 3 voor wat betreft het aantal jongeren dat risico loopt om af te glijden in de drugscriminaliteit.

De doelstelling is een stip op de horizon. Het is een meerjarige opgave waarin we stap voor stap te werk gaan. Dit doel bereiken we door in te zetten op drie pijlers:

• Verminderen risicofactoren jongeren in kwetsbare wijken
• Perspectief bieden aan risicojongeren
• Repressief aanpakken van criminele jongeren

Verminderen risicofactoren jongeren in kwetsbare wijken

Jongeren die opgroeien in kwetsbare wijken en/of in een omgeving met criminele vrienden of familieleden hebben een verhoogd risico om zelf ook in de criminaliteit terecht te komen. Om dit te voorkomen, brengen we risicofactoren in kaart en op basis daarvan zetten we met een gerichte aanpak in op het verminderen van deze risicofactoren en op het stimuleren van beschermende factoren. Hierbij zetten we in op de volledige leefomgeving van jongeren (thuis, school/werk, wijk). Ook zetten we de komende jaren in op het versteken van vroegsignalering. Dit doen we integraal en wijkgericht, onder andere met scholen en leerplicht en andere sleutelfiguren uit de wijk, zodat we weten wat er speelt in de wijken en bij de jongeren. Zo krijgen we risicojongeren sneller in beeld en kunnen daar beter op inspelen door hen een gericht preventief aanbod te bieden.

Perspectief bieden aan risicojongeren

Voor jongeren uit kwetsbare wijken en jongeren met problematisch gedrag is het belangrijk dat we voorkomen dat zij daadwerkelijk de stap naar de criminaliteit zetten. We zijn een jeugdvriendelijke stad. Dat betekent dat we perspectief bieden door bijvoorbeeld scholing en werk, maar ook op het gebied van sport en sociale vaardigheden. Uitgangspunt is dat we het vertrouwen nooit verliezen in jongeren, want fouten maken en onder (groeps)druk verkeerde keuzes maken hoort ook bij opgroeien en leren. Belangrijk is om steeds dat perspectief te blijven bieden: zicht op een veilige, gezonde en kansrijke toekomst. We wachten daarbij niet tot jongeren en hun gezinnen met een hulpvraag aankloppen, maar gaan er actief op af. We plegen vooral interventies om risico’s te beperken of weg te nemen, maar maken ook duidelijk waar de grens ligt. Oftewel preventie met gezag. Waar nodig koppelen we bindende en niet vrijblijvende maatregelen aan het bieden van kansen. Bijvoorbeeld een (voorwaardelijke) justitiële straf met voorwaarden om een zorgtraject te volgen. Het gaat steeds om een persoonsgebonden aanpak op maat.

Repressief aanpakken van criminele jongeren

Richting jongeren die al daadwerkelijk in de criminaliteit zitten, stellen we heldere grenzen en treden we op. Dit is primaire een taak van politie en OM, maar ook blijven we in gesprek met de betreffende jongeren en gaan op zoek naar een passend perspectief zonder criminaliteit. We zetten integraal interventies (vanuit bestuurs- en strafrecht) in om hen af te schrikken nog een keer de fout in te gaan en perspectief te bieden voor een betere toekomst.

4.3 Gedigitaliseerde criminaliteit

De toenemende digitalisering van de samenleving leidt tot een verschuiving van traditionele vormen van criminaliteit naar criminaliteit die online gepleegd wordt. Ook in Helmond is dit het geval. Iedereen die gebruik maakt van internet loopt het gevaar slachtoffer te worden van cybercriminelen. Het doel van cybercriminelen is niet anders dan dat van gewone criminelen. Ze proberen in te breken en gegevens te stelen of geld afhandig te maken. Specifieke doelgroepen lopen meer gevaar om slachtoffer te worden. Jongeren zijn kwetsbaar omdat zij veel op internet zitten en de gevaren soms nog onvoldoende kunnen inschatten. Ouderen zijn vaker slachtoffer omdat zij vaak onbekender zijn in de digitale wereld. Ondernemers zijn ook een doelgroep. Zij kunnen bedrijfsgeheimen hebben die criminelen proberen afhandig te maken, maar ook klantbestanden kunnen interessant zijn voor anderen. Regelmatig blijkt dat (vooral kleine) ondernemers onvoldoende beschermd zijn tegen aanvallen.

Ontwikkeling

In de veiligheidsmonitor van 2021 gaf 17 procent van de inwoners van Helmond aan in de voorliggende 12 maanden slachtoffer te zijn geweest van gedigitaliseerde criminaliteit. Dit komt ongeveer overeen met het gemiddelde slachtofferschap in Nederland. Het aantal slachtoffers van gedigitaliseerde criminaliteit stijgt door de jaren. Zo zien we in Helmond tussen 2018 en 2021 een forse stijging van het aantal gemelde misdrijven van online fraude: van 168 naar 453. Een belangrijke kanttekening bij de cijfers is de relatief lage aangiftebereidheid bij online criminaliteit. Hierdoor hebben we sterke vermoedens dat het werkelijke slachtofferschap van deze vorm van criminaliteit hoger ligt. Oorzaak van de lage aangiftebereidheid is onder andere schaamte, maar soms gaat het ook om relatief lage geldbedragen waardoor slachtoffers niet de moeite doen om tot aangifte over te gaan. De impact van sommige gedigitaliseerde criminaliteit op slachtoffers is groot.

Voor veel overheden is het beleid voor de aanpak van deze vorm van criminaliteit nog pril. In Helmond zetten we al preventieve maatregelen in, maar hebben we behoefte aan meer structurele en integrale inzet.

• Doel 2026

In 2026 zijn de inwoners, maatschappelijke partners, bedrijven en de gemeente digitaal weerbaarder.

Om te voorkomen dat inwoners en ondernemers in Helmond slachtoffer worden van gedigitaliseerde criminaliteit, nemen we preventieve maatregelen waardoor kwetsbare groepen zich beter leren beschermen. Hiermee streven we naar een afname van het aantal geslaagde pogingen van gedigitaliseerde criminaliteit.

Dit doel bereiken we door in te zetten op drie pijlers:

• Preventie (weerbaarheid kwetsbare groepen vergroten)
• Repressie (opsporing en vervolging)
• Ontwikkelen en uitvoeren van handelingskader

Preventie

Aan de hand van een analyse van welke groepen het vaakst slachtoffer worden zetten we gericht in op het verhogen van weerbaarheid onder inwoners, maatschappelijke partners en ondernemers. We maken ze bewust van de digitale gevaren door bijvoorbeeld het organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten en campagnes (soms in het verlengde van landelijke campagnes) en geven handvatten voor een betere bescherming. We verhogen ook het bewustzijn binnen de gemeentelijke organisatie door meer in te zetten op informatieveiligheid en ontwikkelen scenario’s om continuïteit te borgen in geval van cyberaanvallen op onze vitale systemen. We zetten ethische hackers en digitale ambassadeurs in om gedrag daadwerkelijk te veranderen. Voor jongeren werken we met speciaal ontwikkelde games om hen meer bewust te maken van risico’s. Een goed voorbeeld van een preventiemaatregel is de game Hackshield die sinds eind 2022 in de stad uitgerold is om jongeren bewust te maken van onlinerisico’s. Op deze manier krijgen inwoners en ondernemers handelingsperspectief om de gevaren te onderkennen en daarmee weerbaarder te worden tegen cybercriminelen. Er zijn ook al digitale ambassadeurs in wijken. Die gaan we meer structureel inzetten.

Repressie

We werken nauw samen met politie, OM en het Regionaal Expertteam Digitale Veiligheid. Politie en OM gaan onverminderd door met opsporing en vervolging en werken bovenregionaal en internationaal samen. Vooralsnog richten gemeenten zich vooral op preventie. Wij onderzoeken samen met onze partners de mogelijkheden om ook op repressief gebied tot een effectieve aanpak te komen.

Opstellen en uitvoeren handelingskader

Gedigitaliseerde criminaliteit is nog relatief nieuw en daarom is het voor de overheid nog zoeken naar haar rol en taak op dit gebied. Dit is ook een belangrijke reden om deze vorm van criminaliteit tot accent te benoemen. Er wordt hard gewerkt aan het verduidelijken van rollen, taken en bevoegdheden bij de integrale aanpak van gedigitaliseerde criminaliteit. We ontwikkelen op deze manier een handelingskader, zodat we deze vorm van criminaliteit beter kunnen voorkomen én bestrijden. We zoeken aansluiting bij bestaande (landelijke en regionale) initiatieven. Waar mogelijk én nodig vervullen we een regierol vanuit de gemeente. Gelijktijdig met het opstellen en ontwikkelen van dit handelingskader, zitten we niet stil en voeren we samen met partners preventieve en repressieve maatregelen uit.

In ons beleid zetten we accenten. Dat betekent dat we extra aandacht, tijd, capaciteit en middelen inzetten op de thema’s ondermijning, risicojongeren en digitale criminaliteit. Dit doen we bovenop onze inzet op de andere veiligheidsthema’s die we onverminderd voortzetten.

We benoemen in dit hoofdstuk bij de verschillende veiligheidsthema’s de bijzonderheden en aandachtspunten voor de komende jaren. Het is geen volledig overzicht van wat we op deze veiligheidsthema’s doen, maar geeft de hoofdlijnen weer.

5.1 Veilige woon- en leefomgeving

Door vormen van overlast, verloedering, verkeersonveiligheid, criminaliteit en geweld kunnen de leefbaarheid en veiligheid in wijken, buurten en straten onder druk komen te staan. In bepaalde wijken van onze stad speelt dit in grotere mate dan in andere delen. Ons doel is de leefbaarheid en veiligheid (objectief en subjectief) op een acceptabel niveau te behouden en waar nodig te verbeteren. We werken daarbij wijkgericht en leggen de focus op de meest kwetsbare wijken: Binnenstad-Oost, Helmond-Oost, Helmond-Noord, Helmond-West en Rijpelberg. We investeren zowel in de sociale kwaliteit als in de fysieke kwaliteit van de leefomgeving.

Sociale kwaliteit

De sociale kwaliteit van een buurt of wijk heeft grote invloed op de veiligheid en leefbaarheid. Bij sociale kwaliteit gaat het over vitaliteit en veerkracht, maar ook over de onderlinge relaties en contacten tussen inwoners. De sociale kwaliteit kan onder druk komen te staan door bijvoorbeeld woonoverlast, overlast van personen met onbegrepen gedrag, illegale bewoning of intimiderend gedrag.

Onze inzet op sociale kwaliteit:

• De integrale samenwerking met partners op wijkniveau staat centraal. Met als doel: dichtbij, laagdrempelig en bereikbaar voor inwoners in de wijk. Vanuit de gemeente geven we dit onder andere vorm met onze boa’s die we wijkgericht inzetten. De komende jaren versterken we ook het wijkgericht werken in algemene zin.
• Waar nodig benutten we maximaal de bestuursrechtelijke, strafrechtelijke, civielrechtelijke (waaronder zorg) en preventieve maatregelen om de leefbaarheid en veiligheid zo veel mogelijk te borgen. Bijvoorbeeld een gebiedsverbod als voorbeeld van een bestuursrechtelijke maatregel.
• De samenleving wordt steeds complexer en een aantal inwoners worstelt daarmee en komt in de problemen. Die problemen kunnen de oorzaak vormen voor overlastgevend en crimineel gedrag waardoor de veiligheid en leefbaarheid in de wijken en buurten onder druk komen. Dan is het belangrijk dat er gericht wordt ingegrepen. Dat gericht en effectief ingrijpen vraagt om intensieve samenwerking tussen de partners. Duidelijke proces- en/of casusregie in (complexe) cases op het snijvlak tussen zorg- en veiligheid geven we daarin bijzondere aandacht. De “Aanpak Voorkomen van Escalatie” methodiek (AVE) is een belangrijke methodiek die in complexe cases helpt om betere samenwerkingsafspraken te maken over de taken en verantwoordelijkheden. We gaan deze methodiek steviger implementeren en borgen.
• De vitaliteit en veerkracht van sommige wijken staat onder druk. Dit houden we scherp in de gaten. Samen met politie en woningcorporaties kijken we kritisch naar de plaats waar kwetsbare bewoners terecht komen en onder welke voorwaarden dit is. De draag- en vraagkracht in een wijk moet in evenwicht zijn. We bekijken samen welke instrumenten we hebben om dit positief te beïnvloeden.
• Bij personen met onbegrepen/verward gedrag zorgen we er met partners voor dat er gericht zorg wordt ingezet om verdere escalaties te voorkomen. Ook zoeken we aansluiting bij de persoonsgerichte aanpak voor personen met onbegrepen gedrag vanuit het Zorg- en Veiligheidshuis.
• We werken aan de realisatie van een Time-out & Verblijfsvoorziening. Het gaat om een voorziening waar maximaal 30 mensen met meervoudige en complexe problemen 24 uur per dag en 7 dagen per week opvang en begeleiding krijgen. Dit moet bijdragen aan de vermindering van de overlast en criminaliteit in de stad.
• We implementeren en borgen in samenwerking met partners het bestuurlijk akkoord re-integratie ex-justitiabelen en het programma huiselijk geweld en kindermishandeling.
• Bij illegale bewoning hebben we naast aandacht voor het tegengaan van overlast, focus op de onderliggende problematiek (bijv. afpersing, mensenhandel en uitbuiting). Woningcorporaties hebben hierin een belangrijke (signalerende) rol en een sterke en gedeelde informatiepositie is daarin essentieel. De komende periode gaan we aan de slag met het convenant Woonoverlast om de samenwerking met onder andere de woningcorporaties verder te versterken.
• In de aanpak van drank- en drugsoverlast blijven we inzetten op handhaving en gaan we door met de strafrechtelijke aanpak van ‘kopstukken’, belangrijke personen in criminele groepen. Bij de jongere volgers van de kopstukken zetten we in op een combinatie van zorg in het vrijwillige kader, indien nodig inzet van het strafrecht en deelname aan persoonsgerichte aanpak voor jeugdigen via het Zorg- en Veiligheidshuis.

Fysieke kwaliteit

Veel inwoners noemen de fysieke kwaliteit van de woonomgeving als een factor van invloed op de veiligheidsbeleving. Dat betekent dat we onverminderd blijven inzetten op de fysieke kwaliteit:

• We zetten naast het tegengaan van onveiligheid vooral in op het voorkomen ervan. We pakken de oorzaken van leefbaarheids- en veiligheidsproblemen in de openbare ruimte aan. Vaak vraagt dit een combinatie van sociale en fysieke investeringen en een goed beheer en onderhoud van de buitenruimte. Ook benutten we hierin de kracht van inwoners die hieraan willen bijdragen en waar nodig zetten we in op positieve gedragsbeïnvloeding (bijvoorbeeld bij het juist aanbieden van afval).
• We zetten onze handhavingscapaciteit optimaal in en blijven daarbij kijken naar innovatieve mogelijkheden om de naleving van wet- en regelgeving door bewoners en ondernemers te stimuleren (bijvoorbeeld door het risicobewustzijn te vergroten en gedragsaanpassing te stimuleren). We zetten onze handhavingscapaciteit in op hotspots en werken nauw samen met onze handhavingspartners. Bij ongewenst gedrag plegen we interventies.
• Een aanpak op maat doet recht aan de verschillen tussen wijken en aan de verschillen in zorgen en problemen die inwoners en ondernemers ervaren. We spannen ons maximaal in om de verschillen tussen de wijken te verkleinen en hanteren daarbij als uitgangspunt een schoon, heel en veilige leefomgeving.
• We willen de bewustwording bij inwoners en ondernemers van hun eigen verantwoordelijkheid op het gebied van leefbaarheid en veiligheid vergroten en stimuleren dat zij meedenken en meedoen. We benutten de kracht van onze inwoners in de bijdrage die zij leveren aan hun omgeving. We stimuleren bewonersparticipatie. Sociale controle is van meerwaarde in de aanpak en voorkoming van verkeersovertredingen, vervuiling en vernieling. We ondersteunen en faciliteren hierin goede initiatieven en zetten de buurtpreventienetwerken kracht bij.
• Bij (her)inrichting van de openbare ruimte houden we consequent rekening met het veiligheidsaspect. Een slim ingerichte openbare ruimte verkleint de kans op leefbaarheids- en veiligheidsproblemen.

Onze inzet op Objectieve veiligheid / veel voorkomende en High Impact Crimes (HIC) criminaliteit:

• We houden onze heterdaadkracht op peil. Dit doen we door onze boa’s informatiegestuurd in te zetten. Op die manier zorgen we dat ze op plaatsen en tijden worden ingezet waar dat het hardste nodig is. Bijv. op veelvoorkomende plekken van jeugdoverlast of fietsendiefstal.
• We stellen een handhavingsarrangement met de politie op om verdere afspraken te maken over de samenwerking tussen de politie en de boa’s. Om elkaar goed aan te vullen en te versterken.
• Om woninginbraken te voorkomen zetten we in op preventie (risicobewustzijn) en weerbaarheid (handelingsperspectief) bij inwoners. We zitten in op informatievoorziening en voorlichtingscampagnes (o.a. veiligheidsbijeenkomsten BuurtTent). Vanuit het woonbeleid wordt conform het Politiekeurmerk Veilig Wonen gewerkt. We trekken hierin gezamenlijk op met de woningcorporaties.
• Met inwoners en ondernemers pakken we actuele veiligheidsvraagstukken aan en maken daarbij gebruik van beschikbare data en informatie.
• We continueren de effectieve daderaanpak en nazorg ex-gedetineerden. Deze daderaanpak loopt onder andere via het Zorg- en Veiligheidshuis. Een goede samenwerking van alle relevante partijen uit het zorg, veiligheids- en justitiedomein draagt bij aan vermindering van recidive.
• We zetten in op vermindering van steekwapens (en andere wapens) onder jongeren en richten ons op de achterliggende problematiek. De inzet daarbij is ook een afname van het aantal straatroven.
• We blijven inzetten op preventieve activiteiten en vergroting bewustwording bij gebruikers van (motor)fietsen om fietsendiefstal te verminderen. Ook stimuleren we het gebruik van gecertificeerd hang- en sluitwerk door ondernemers.

Onze inzet op Subjectieve veiligheid / veiligheidsgevoel:

• Een leef- en woonomgeving die schoon heel en veilig is draagt bij aan een gevoel van veiligheid in de eigen buurt. Dat is een verantwoordelijkheid van ons allemaal. Dat betekent ook dat aan inwoners een actieve bijdrage wordt gevraagd door vervuiling tegen te gaan en kapotte zaken in de openbare ruimte bij de gemeente te melden.
• De aanwezigheid in de wijk van wijkagenten, wijkboa’s en de stadsmarinier in de binnenstad dragen bij aan het veiligheidsgevoel.Zij zijn dagelijks aanwezig, staan dicht bij de inwoners en zijn gemakkelijk aanspreekbaar. Ze luisteren naar inwoners en ondersteunen en helpen hen. Dat kan ook zijn door hen gericht door te verwijzen. De ervaringen vanuit de Binnenstad nemen we mee in de versterking van de wijkgericht aanpak.
• We verhogen de inzet op wijken waar het veiligheidsgevoel lager is dan het Helmondse gemiddelde.
• Om vinger aan de pols te houden willen we het veiligheidsgevoel vaker meten dan alleen met de vierjaarlijkse veiligheidsmonitor op wijkniveau. Op basis van ontwikkelingen zetten we de beschikbare handhavingscapaciteit gericht in omdat we weten dat extra ogen en oren in de wijk helpen.

5.2 Bedrijvigheid en veiligheid

Of het nu gaat om ondernemers op de bedrijventerreinen of in de binnenstad: we hebben elkaar nodig om er voor te zorgen dat Helmond aantrekkelijk is en blijft om te leven, te werken, te winkelen en recreëren.

Onze inzet op Veilige Winkelgebieden

• Samen met ondernemers pakken we veiligheidsproblemen actief aan. Onder andere door een goede samenwerking tussen de beveiligingsbedrijven, boa’s en politie. Een goed voorbeeld hiervan is de samenwerking met ondernemers op de Heistraat, politie en boa’s. Door de handen in een te slaan verbeteren we de veiligheid van de omgeving én verbeteren we tegelijk ook het ondernemersklimaat.
• De problematiek in het winkelgebied heeft vooral betrekking op jeugdoverlast en diefstal. Maar ook zien we het aantal dak- en thuislozen toenemen in de binnenstad. Gezamenlijk zetten we ons in om de winkelgebieden schoon, heel en veilig te houden.
• Overlastgevende jongeren in winkelgebieden geleiden we door naar het Jeugd Preventie Team (JPT).
• De groeiende groep dak- en thuislozen krijgt meer aandacht via een integrale aanpak en waar mogelijk door onder andere de inzet van de bemoeizorg en toeleiding naar dag- en nachtopvang.
• Bij de monitoring van toenemende leegstand en het wegvallen van winkels houden we het effect op de leefbaarheid/veiligheid in beeld.

Onze inzet op Veilige Bedrijventerreinen:

• Veilige bedrijventerreinen zijn aantrekkelijke bedrijventerreinen. Investeren in de veiligheid zorgt er voor dat nieuwe bedrijven zich willen vestigen in Helmond en dat is goed voor de economische ontwikkeling van de stad. Dat doen we vooral met de Stichting Bedrijventerreinen Helmond, de politie en de gemeente samen rondom het Keurmerk Veilig Ondernemen. In het kader van deze samenwerking monitoren we de ontwikkelingen en blijven we gezamenlijk investeren in nieuwe en innovatieve manieren van samenwerking. Ook bekijken we daarin de bijdrage van de inzet van camera’s. Het doel is om de trend van de afname van criminaliteitscijfers vast te houden.
• We willen de meldingsbereidheid van ondernemers verhogen, onder andere via Meld een Vermoeden.
• Ondermijnende criminaliteit gaan we tegen door maatschappelijke coalities aan te gaan, zoals de Pilot Hoogeind waarin vastgoedeigenaren met hun huurders huurovereenkomsten afsluiten waarin verschillende barrières - zoals onaangekondigde bezoeken en het opleggen van boetes - worden opgeworpen om (drugs) criminaliteit te voorkomen en tegen te gaan.
• We zetten extra in op bedrijventerrein Induma-Oost. We maken samen met partners afspraken over de maatregelen die we nemen om de problematiek aan te pakken en we streven naar certificering met Keurmerk Veilig Ondernemen.

Onze inzet op Veilig Uitgaan:

• Uitgaan naar een restaurant, café of theater zorgt er voor dat onze stad leeft en bruist. Door de coronamaatregelen heeft deze sector flink moeten incasseren. Het is belangrijk dat het leefklimaat in de stad aantrekkelijk blijft voor jong en oud. We werken hierin intensief samen met horeca en politie om veilig uitgaan te stimuleren en te waarborgen.
• We willen een goede balans tussen de functies vrije tijd/uitgaan en wonen in het centrumgebied. Daarom zetten we in op het voorkomen van ernstige overlast in het centrumgebied.
• We blijven inzetten op preventie en heterdaadkracht. Hierbij maken we gebruik van het cameratoezicht in het uitgaansgebied. We evalueren het cameratoezichtsbeleid en bekijken op basis daarvan hoe we richting de toekomst hiermee omgaan.
• Ook een avondje uit naar het voetbal moet in een feestelijke en veilige omgeving verlopen. Een landelijke trend is dat er steeds vaker extra inzet nodig is om dit in goede banen te leiden en er meer ongeregeldheden zijn. Samen met Helmond Sport, de supportersvereniging Helmond Sport, politie en OM zetten we ons, ieder binnen het eigen taakveld en verantwoordelijkheid, in voor het realiseren van een veilig en ordelijk verloop rondom de wedstrijden. Het Convenant Betaald Voetbal vormt hierin de leidraad.

 Onze inzet op Veilige Evenementen:

• Evenementen maken de stad bruisend. In 2024 komt er een nieuw gemeentelijk evenementenbeleid. Daarin gaat extra aandacht uit naar veiligheid en gezondheid rondom evenementen.
• Organisatoren zijn verantwoordelijk voor een veilig verloop van een evenement, maar het is en blijft een samenspel om er voor te zorgen dat onze inwoners kunnen genieten van aantrekkelijke evenementen in de stad waarbij de veiligheid is gewaarborgd.
• We houden rekening met schaarse beschikbaarheid vanuit hulpdiensten. Grote evenementen waar inzet nodig is van politie en andere hulpdiensten melden we tijdig aan en bereiden we samen goed voor. Zodat risico’s tijdig in kaart worden gebracht en passende maatregelen genomen worden om de veiligheid te borgen. We maken daarbij gebruik van een risicotaxatieinstrument.
• Ook tijdens (grootschalige) evenementen zorgen we voor voldoende toezicht en handhaving om de veiligheidsvoorschriften te controleren en toe te zien op een ordelijk en veilig verloop.

Onze inzet op Veilig Toerisme:

• Het toerisme in onze stad kenmerkt zich veelal door dagtoerisme. We spannen ons maximaal in om bezoekers van onze stad een mooie, positieve en veilige ervaring op te laten doen. Bij de inzet van handhavingscapaciteit houden we hiermee rekening, zodat er op dagen en tijden waarop het drukker is in de stad er een extra oogje in het zeil wordt gehouden.
• De toename van B&B / Airbnb kan zorgen voor onveilig nachtverblijf en verminderde leefbaarheid in de buurt. We willen meer zicht op deze ontwikkeling krijgen, zodat we indien nodig op basis van de Huisvestingswet handhavend kunnen optreden.

5.3 Jeugd en Veiligheid

Risicojongeren zijn de komende jaren voor ons een belangrijke doelgroep om extra op in te zetten. Niet voor niets hebben we deze doelgroep benoemd als een accent in ons beleid. Maar we doen meer op het gebied van jeugd en veiligheid.

Onze inzet op jeugdoverlast:

• Jeugdoverlast gaan we tegen vanuit het Jeugd Preventie Team (samenwerking met onder meer het jongerenwerk). Waar nodig treden we duidelijk en begrenzend op.
• We intensiveren de samenwerking met scholen, want we willen gerichter inzetten op het voorkomen van overlast. Daarnaast willen we voorkomen dat ‘de broertjes en zusjes’ van overlastgevende jeugd zelf ook overlastgevend gedrag (gaan) vertonen. Daarom kijken we gelijktijdig naar de gezinssamenstelling en bieden gerichte opvoedondersteuning aan ouders.
• Dat betekent samen met partners nog meer achter de voordeur komen bij overlastgevende jeugd om zicht te krijgen op hun sociale omgeving en gezinsstructuur.

Onze inzet op veiligheid in en om de school:

• School moet een veilige plek zijn om te leren, maar ook om jezelf te kunnen ontwikkelen. Scholen worden steeds vaker geconfronteerd met allerlei veiligheidsproblemen. Bijvoorbeeld het bezit van drugs en steekwapens. Ook sexting komt voor waarbij jongeren onderling naaktfoto’s van elkaar uitwisselen en publiceren op sociale media of dreigen dit te doen. Om drugs- en wapenbezit tegen te gaan willen in samenwerking met scholen kluisjescontroles uitvoeren. En we willen aandacht besteden aan de bewustwording over sexting.

Onze inzet Jeugd, Alcohol en Drugs:

• We zetten met het lokaal preventieakkoord (samenwerking met 50 lokale organisaties voor een gezonder Helmond) extra in op alcoholen drugspreventie.
• Jongeren zijn het gebruik van drugs steeds normaler gaan vinden. Daardoor lijkt ook het gebruik toe te nemen. In het preventief jeugdbeleid is gezond opgroeien één van de centrale thema’s. Daarmee zetten we in op het terugdringen van het alcohol- en drugsgebruik.
• We nemen deel aan het regionale programma Skip die Trip om drugsgebruik te denormaliseren. Vanuit het programma gaan we onder ander het gesprek aan met jongeren, ouders en professionals om de bewustwording te vergroten.
• We zien toe op een strikte toepassing van de Drank- en horecawet en controleren hier actief op.

5.4 Fysieke veiligheid

Onze inzet op Verkeersveiligheid:

• We proberen gedrag te beïnvloeden via voorlichting/communicatie en educatie. Daarbij werken we samen met het Platform Verkeersveiligheid Helmond en sluiten aan op regionale, provinciale en landelijke campagnes.
• We handhaven op veelvoorkomende plekken van verkeersovertredingen (o.a. controles door boa’s rondom scholen).
• Waar nodig nemen we infrastructurele maatregelen.
• Eind 2023 voeren we een nieuw verkeersveiligheidsplan in, waarbij extra wordt ingezet op het uitbreiden van 30km zones.

Onze inzet op Crisisbeheersing & Rampenbestrijding:

• Als gemeente hebben we 24/7 een Veiligheidspiket dat samen met de piketfunctionarissen van de VRBZO paraat is om tijdens crisis en rampen op te kunnen treden.
• Hierbij zetten we in op het versterken en professionaliseren van een goede en interne crisisstructuur waarbij alle afdelingen weten wat er van hen verwacht wordt op welk moment.
• We bereiden ons samen met de partners zo goed als mogelijk voor op (langdurige en onbekende) crises. We brengen risico’s en scenario’s in beeld. Het handelingsperspectief bij flexibele opschaling bij onbekende crises is geborgd.
• We oefenen samen met Bevolkingszorg via het meerjarenplan Opleiden-Trainen-Oefenen.

Onze inzet op Brandveiligheid en Externe Veiligheid/Omgevingsveiligheid:

• In nauwe samenwerking met de Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost voeren we een scan brandveiligheid uit.
• We vergroten het bewustzijn van brandveiligheid bij inwoners. Dit doen we door inwoners actief te informeren, ook met het oog op de toename van elektrische oplaadpunten, alternatieve verwarmingsmethoden en opslag van batterijen (bijv. elektrische fietsen) in schuren.
• Met de omgevingsvisie brengen we de gezondheids- en veiligheidsrisico’s in kaart. Op deze risico’s bereiden ons voor.
• We communiceren in samenwerking met de Veiligheidsregio en de Omgevingsdienst, over mogelijke veiligheidsrisico’s, zoals het vervoer van gevaarlijke stoffen per spoor.

5.5 Integriteit en veiligheid

Onze inzet op Ambtelijke en Bestuurlijke integriteit

• We houden de basis op orde. Integriteitsbeleid, gedragscodes, meldprocedures en weten wie wanneer te betrekken.
• We investeren in bewustwording én bewust houden. Integriteit staat op de agenda en is een regulier gespreksonderwerp. We dragen onze collectieve norm uit en maken deze bespreekbaar.
• We zorgen voor een handelingsperspectief hoe om te gaan met dilemma’s.

Onze inzet op Veilige Publieke Taak (VPT):

• Bestuurders en ambtenaren moeten hun werk veilig kunnen doen.
• De randvoorwaarden houden we op peil: beschikbaarheid van agressieprotocollen, registratie van incidenten en opvolging door leidinggevenden. Bij bedreigingen tegen ambtenaren en andere professionals met een publieke taak wordt altijd aangifte gedaan bij politie en zorgen we voor nazorg. We besteden extra aandacht aan medewerkers die een groter risico lopen.
• We dragen onze norm van een veilig publieke taak consequent uit en zorgen binnen de organisatie voor blijvende bewustwording.
• Als gemeente hebben we een voorbeeldfunctie. We dragen daarom ons VPT-beleid ook uit naar partners en stimuleren hen ook binnen hun eigen organisatie hier afspraken over te maken. Hiervoor maken we gebruik van het protocol Veilige Publieke Dienstverlening.

Onze inzet op Polarisatie en Radicalisering:

• We continueren onze aanpak in het voorkomen, bestrijden en aanpakken van polarisatie en radicalisering.
• Binnen de aanpak van persoonsgerichte casuïstiek maken we gebruik van expertise van het Zorg- en Veiligheidshuis en het Expertteam radicalisering.
• We verbeteren onze informatiepositie en samenwerking met maatschappelijk relevante organisaties. En investeren in opleiding en kennis van radicalisering en polarisatie binnen de eigen organisatie en bij onze partners zodat zij tijdig signalen kunnen herkennen.

5.6 Digitale Veiligheid

Onze inzet op Kwetsbaarheid van Informatie en Systemen:

• We verminderen de kwetsbaarheid van systemen en zorgen voor een goed beveiligde opslag.
• We werken actief samen met partners, waaronder het Regionaal Expertteam Digitale Veiligheid.
• Als zich cyberaanvallen voordoen zorgen we voor schadebeperking doordat cybergevolgbestrijding op orde is en er op cyberincidenten is geoefend.

Onze inzet op Online Aangejaagde Ordeverstoringen:

• We proberen in een vroeg stadium mogelijk online aangejaagde ordeverstoringen te signaleren. Bij concrete signalen en dreiging treffen we passende maatregelen en handelen daadkrachtig. We versterken hierin het handelingsperspectief. Op deze manier willen we potentiële ordeverstoringen in de kiem smoren.
• Niet alleen online, maar ook op straat kunnen er signalen zijn. We zorgen voor korte lijnen met professionals in de wijken en buurten, zodat we informatie van de straat kunnen gebruiken voor onze informatiepositie en het monitoren van risico’s. Een voorbeeld daarvan is de aanpak van de onrust rondom de avondklok. We maken gebruik van de inzichten en aanbevelingen uit het onderzoek dat we hier samen met een aantal Brabantse steden naar hebben laten uitvoeren.