5G in Helmond

5G is de vijfde generatie mobiele telecommunicatie. Het is de opvolger van het huidige 4G-netwerk, dat bijvoorbeeld gebruikt wordt om te bellen en internetten met uw mobiele telefoon. We versturen en ontvangen steeds meer data met onze mobieltjes en er komen steeds meer draadloze apparaten en nieuwe toepassingen (bijvoorbeeld zelfrijdende auto’s en ziekenhuisoperaties op afstand). De huidige mobiele netwerken kunnen die vraag niet meer goed verwerken. Daarom is een nieuw mobiel netwerk nodig: 5G.

We zijn steeds afhankelijker van draadloze communicatie: steeds meer diensten worden digitaal geleverd en steeds meer apparaten zijn aangesloten op het internet en communiceren automatisch met elkaar (het ‘internet of things’). Het huidige 4G-netwerk is over een paar jaar ‘vol’ en dan is 5G nodig om al het mobiele dataverbruik te kunnen ondersteunen. Om overbelasting van het netwerk en problemen ontstaan door slechte verbindingen te voorkomen, wordt het nieuwe, snellere 5G-netwerk gebouwd. Door stabiele en betrouwbare 5G-verbinding heeft u geen last meer van slecht bereik, bijvoorbeeld tijdens drukbezochte evenementen of in buitengebieden. Ook kunnen met 5G nieuwe, innovatieve toepassingen gerealiseerd worden die met 4G niet mogelijk zijn. Bijvoorbeeld op het gebied van gezondheidszorg, transport (zelfrijdende auto’s) en slimme huishoudelijke apparaten.

Ja, het Europees Parlement verplicht lidstaten, en zo ook Nederland, om supersnel 5G-internet mogelijk te maken. In 2020 moest in ieder land het eerste deel van het 5G-netwerk beschikbaar zijn.

Naast de verplichting van het Europees Parlement is ook de toename van mobiele data door mensen en bedrijven een belangrijke reden voor het invoeren van 5G. Het huidige 4G-netwerk is over een paar jaar ‘vol’ en dan is 5G nodig om het mobiele dataverbruik te kunnen ondersteunen. De Nederlandse overheid vindt draadloze communicatie belangrijk voor onze economische en maatschappelijke ontwikkeling. Daarom maakt de overheid de introductie van 5G mogelijk.

Nederland heeft in juli 2020 de eerste frequentieband die door de Europese Unie is aangewezen voor 5G geveild aan telecomaanbieders. In 2022 volgt een veiling voor de overige frequenties. Het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat is verantwoordelijk voor deze veiling. De lokale overheid heeft hier geen invloed op. De telecombedrijven kopen de mobiele frequenties en zijn dan verantwoordelijk voor het bouwen van het netwerk. De huidige 4G-frequentiebanden kunnen ook gebruikt worden voor 5G-apparatuur. Operators kunnen 5G dus al aanbieden.

Hoe snel het 5G-netwerk in Nederland wordt ontwikkeld, hangt af van mobiele telefoonbedrijven en ontwikkelaars van 5G-apparaten. Mobiele telefoonbedrijven zullen het 5G-netwerk met alle antennes betalen en bouwen als ze denken dat ze die investeringen terug kunnen verdienen.

De Europese Unie heeft drie frequentiebanden specifiek aangewezen voor 5G: 700 MHz, 3,5 GHz en 26 GHz. De 700 MHz-frequentieband is in juli 2020 geveild en mag nu dus gebruikt worden door telecomaanbieders. Alle frequenties die al geveild zijn en die nu bijvoorbeeld voor 3G en 4G worden gebruikt, zijn ‘technologie-neutraal’ geveild en vergund. Dat wil zeggen dat aanbieders van mobiele communicatie via deze frequenties ook 5G uit mogen zenden. De gemeente heeft hier geen invloed op. Telecomaanbieders kunnen 5G dus uitzenden in Helmond.

De andere frequenties die speciaal zijn aangewezen voor 5G worden nog niet gebruikt, met uitzondering van een aantal plekken waar getest wordt. Hiervoor zijn zogenaamde ‘experimenteervergunningen’ vergund door Agentschap Telecom. De gemeente Helmond heeft hier geen invloed op. In Helmond zijn twee experimenteervergunningen afgegeven. Meer informatie hierover kunt u vinden op de website van het antennebureau (www.antennebureau.nl).

Op deze experimenteerlocaties heeft het Agentschap Telecom op 10 juni veldsterktemetingen uitgevoerd. De veldsterktes lagen ruim onder de blootstellingslimieten. Meer informatie over deze meting kunt u hier lezen (https://www.antennebureau.nl/actueel/nieuws/2020/juli/30/veldsterkte-5g-35-ghz-binnen-de-limiet).

De besluitvorming rondom het onderwerp 5G vindt plaats op landelijk niveau, dat wil zeggen dat het Rijk sturing geeft. De gemeente Helmond kan hier geen invloed op uitoefenen en heeft daarom een uitvoerende rol. Om ervoor te zorgen dat we als gemeente klaar zijn voor de uitrol van 5G en dat deze uitrol zo soepel mogelijk verloopt, heeft de gemeente Helmond een lokale Beleidsvisie 5G opgesteld.

Klik hier om de lokale Beleidsvisie 5G te lezen (pdf, 3.27 MB).

Sommige mensen zijn bezorgd over de effecten van elektromagnetische straling. Alle 5G-antennes moeten voldoen aan de internationale regels voor straling. Zolang de stralingsnormen niet worden overschreden is er geen reden om aan te nemen dat 5G schadelijk is voor de volksgezondheid. Agentschap Telecom heeft aangetoond dat er geen plekken in Nederland zijn waar de stralingsnormen overschreden worden. Ook blijft het Agentschap Telecom metingen uitvoeren. Deze metingen zijn openbaar en te bekijken op de website van het Antennebureau. De Rijksoverheid en de Gezondheidsraad houden daarnaast de onderzoeken over elektromagnetische straling van antennes en de effecten voor de gezondheid van mens, plant en dier goed in de gaten.

Het 5G-netwerk wordt aangelegd door nationale en internationale bedrijven als KPN, VodafoneZiggo en T-Mobile. Leveranciers van 5G-apparatuur kunnen ook internationale bedrijven zijn, zoals Ericsson, Nokia en Huawei. Elk bedrijf moet zich aan de Europese en Nederlandse wetgeving houden, en dus ook bijvoorbeeld aan de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).

Het 5G-netwerk gebruikt elektromagnetische velden. Er gelden regels voor de sterkte van die velden, zodat ze geen gevaar vormen voor de volksgezondheid. De International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection (ICNIRP), een internationale groep wetenschappers, heeft bepaald wat de maximale toegestane sterkte is, de zogenoemde blootstellingslimieten. Deze grenzen worden in Nederland gebruikt en gelden voor mobiele telefoons en mobiele communicatie via 3G, 4G en 5G. Agentschap Telecom houdt er toezicht op dat er geen plekken zijn waar stralingsnormen worden overschreden. Als de blootstelling onder de daarvoor geldende limieten blijft, bent u voldoende beschermd tegen de nu bekende schadelijke gezondheidseffecten. In de blootstellingslimieten is door een marge rekening gehouden met onzekerheden in het wetenschappelijk onderzoek. Meer informatie over blootstellingslimieten vindt u op het Kennisplatform.

Bij blootstelling aan zendsignalen die lager is dan de blootstellingslimieten is in wetenschappelijk onderzoek geen bewijs gevonden voor mogelijke gezondheidseffecten.  Maar ook nu wordt er continue onderzoek gedaan, onder andere naar de mogelijke effecten van blootstelling op lange termijn.

In september van 2020 heeft de onafhankelijke Gezondheidsraad een advies gepubliceerd over mogelijke gezondheidseffecten van elektromagnetische velden met de frequenties die voor 5G bedoeld zijn. De Gezondheidsraad concludeert dat er geen bewijs is dat blootstelling aan 5G onder de blootstellingslimieten de gezondheid kan schaden, al valt dat wetenschappelijk ook niet helemaal uit te sluiten. Wel geeft de Gezondheidsraad het advies de blootstelling te monitoren en meer onderzoek te doen.

Het Kennisplatform ElektroMagnetische Velden heeft een eerste indruk en duiding gepubliceerd bij het advies op hun website. Klik hier om de duiding op de website van het Kennisplatform EMV te lezen. Klik hier voor het advies van de Gezondheidsraad.

Stichting Stop5GNL spande in 2020 een kort geding tegen de staat aan, vanwege hun bezorgdheid over de gezondheidseffecten van 5G. De Stichting wilde de frequentieveilingen en de introductie van 5G-netwerken in Nederland tegenhouden. Het vonnis van de Rechtbank is dat er geen juridische redenen zijn om de veiling te verbieden van frequenties die voor 5G-technologie gebruikt kunnen worden. De uitspraak kunt u hier vinden.

De Rechtbank zegt het volgende over de bronnen waarop de Staat zijn beleid baseert, en welke bijvoorbeeld ook door het Kennisplatform ElektroMagnetische Velden worden gebruikt:  “De Rechtbank concludeert dat de Staat zijn beleid afstemt op rapporten van deskundigen waarvan moet worden aangenomen dat die deugdelijk tot stand zijn gekomen. Er zijn althans geen concrete aanwijzingen dat die rapporten onzorgvuldig tot stand zijn gekomen. De rapporten geven geen grond voor een (voorlopig) verbod op de uitrol van 5G.”

Daarnaast zegt de Rechtbank het volgende voor het voorzorgsbeginsel: “De voorzieningenrechter is van oordeel dat de Staat uitvoering geeft aan het voorzorgsbeginsel door de ICNIRP-richtlijnen te hanteren, door regelmatig te laten controleren of de daarin genoemde limieten niet worden overschreden, door geregeld nieuw onderzoek te laten plaatsvinden naar nieuwe inzichten over mogelijk schadelijke gevolgen van elektromagnetische golven en door (de toezegging) daarnaar te (zullen) handelen.”