PFAS, informatie voor inwoners
PFAS wordt steeds vaker aangetroffen in het milieu. Dit komt doordat ze al jaren worden gebruikt, niet afbreken en makkelijk verspreiden in het milieu. Bij breed onderzoek naar de algemene milieukwaliteit in Nederland viel dat op. De laatste jaren worden deze stoffen daarom vaker meegenomen bij allerlei milieuonderzoeken. Vanaf 1 oktober 2019 is het verplicht PFAS mee te nemen bij bodemonderzoek, bijvoorbeeld bij grondverzet of kavelverkoop.
Er is gemeten in grond, grondwater, moestuingewassen, baggerspecie en oppervlaktewater. Daaruit blijkt dat overal in Helmond lage gehaltes PFAS in het milieu voorkomen. Dit beeld zie je ook in de rest van Nederland. Op een industrieterrein is een iets zwaarder met PFAS belast gebied aangetroffen. Dat komt omdat daar tot 2018 met PFAS-houdende producten is gewerkt. Op dit kaartje staat met de grijze arcering aangegeven waar dat gebied rondom de lokale PFAS-bron ligt. In de rest van Helmond (lichtblauw) zijn alleen lage gehaltes PFAS gevonden.
De bodemverontreiniging leidt in Helmond niet tot risico voor mens of milieu
In Helmond wordt weinig PFAS op de bodem en in het grond- of oppervlaktewater gevonden. Deze kleine hoeveelheden leiden niet tot een risico voor mens of milieu. Alleen direct rondom de voormalige PFAS-bron vinden we hogere concentraties. Hier is sprake van een grotendeels verhard industriegebied waar minder contact is met de grond dan bijvoorbeeld in een woonwijk. Daarom leidt PFAS ook daar niet tot een risico.
Let op bij het afvoeren van grond
Kleine hoeveelheden PFAS kunnen wel leiden tot problemen bij het afvoeren van grond. Dat komt omdat er nog geen landelijke normen zijn voor hergebruik van PFAS-houdende grond. Aannemers, grondbanken, grondreinigers en andere bedrijven zijn daarom terughoudend met het innemen van overtollige grond. Zij weten niet zeker of zij de grond met een kleine hoeveelheid PFAS ergens anders kunnen toepassen. Daarom wachten ze op nationale regelgeving en op lokaal beleid van gemeenten en omgevingsdiensten die toezicht moeten houden op grondstromen.
Heeft u nog vragen neem dan contact op met het Klant Contact Centrum van de gemeente Helmond, telefoonnummer 14 0492.
Meer informatie
- Ga hier naar de website van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
- PFAS - Informatiepunt Leefomgeving (IPLO)
- Technisch inhoudelijke informatie speciaal voor adviesbureaus, aannemers en andere bedrijven
- Verzameling informatiebrieven, onderzoeksrapporten, adviezen en (interim) beleidsregels
Kunt u de documenten op deze pagina niet goed lezen? Klik dan hier om een toegankelijk document aan te vragen.
Veelgestelde vragen
Op industriegebied de Weyer staat een bedrijf dat tot eind 2017 heeft gewerkt met PFAS houdende stoffen. Deze stoffen zijn via de schoorsteen van de fabriek verspreid naar de omgeving. We vinden namelijk rondom het bedrijf de grotere hoeveelheden PFAS. Hoe verder bij de fabriek vandaan, hoe minder van deze stoffen er terug te vinden zijn.
Nee dat hoeft niet. Wel is het zo dat bij deze werkzaamheden vaak grond vrijkomt. In verschillende gevallen is het aan te bevelen om bij vrijkomende grond, of bouwwerkzaamheden toch bodemonderzoek uit te voeren. Informeer hierover bij uw bodemadviseur, of neem contact op met ons als u hier vragen over heeft.
PFAS is een verzamelnaam voor fluorhoudende chemische stoffen. PFOA, PFOS en GenX zijn fluorhoudende chemische stoffen die onder de groep van PFAS-stoffen vallen. PFAS zijn stoffen die door mensen zijn gemaakt vanwege hun specifieke eigenschappen, zoals brandwerendheid en vuil- en waterafstotendheid. Zij worden al decennia gebruikt in industriële en andere processen en in vele producten. Ze worden toegepast in allerlei alledaagse toepassingen, zoals verf, blusschuim, pannen, kleding en cosmetica.
Het RIVM en Bodem+ hebben een uitgebreide vraag en antwoordlijst gemaakt. Hier vindt u meer informatie over deze stoffen, hoe ze zijn toegepast en de risico’s.
Deze stoffen worden toegepast in allerlei alledaagse toepassingen, zoals verf, blusschuim, pannen, kleding en cosmetica.
Het RIVM en bodem+ hebben een uitgebreide vraag en antwoordlijst gemaakt. Hier vindt u meer informatie over deze stoffen, hoe ze zijn toegepast en de risico’s.
Dat hangt af van de hoeveelheid PFAS die je tijdens je hele leven binnen krijgt. Het zou het beste zijn als iedereen in Nederland minder PFAS binnen krijgt dan de gezondheidskundige grenswaarde, maar dat is helaas niet het geval. Het RIVM heeft onderzoek gedaan met als conclusie dat veel mensen in Nederland meer PFAS binnen krijgen via voedsel en drinkwater dan wenselijk is. Daardoor neemt de kans op nadelige effecten op de gezondheid toe. Dat de kans op nadelige effecten toeneemt, wil nog niet zeggen dat mensen ook echt ziek worden.
Het RIVM adviseert de overheid ervoor te zorgen dat mensen minder in contact komen met PFAS. Mensen kunnen zelf weinig doen om PFAS in voedsel en drinkwater te vermijden. Goed om te weten is dat drinkwater en gevarieerde voeding belangrijk zijn om gezond te blijven, zelfs al krijg je er kleine hoeveelheden PFAS mee binnen.
In Nederland krijgen we via meerdere routes PFAS binnen (onder andere via voeding, drinkwater en consumentenproducten).
In Helmond zit er geen PFAS in het drinkwater, wel is er PFAS in de omgeving terecht gekomen vanwege activiteiten van een bedrijf in het verleden. In Helmond kun je onder andere PFAS binnenkrijgen via het eten van eigen geteelde groenten en fruit en het inslikken van water bij het zwemmen in de Berkendonk.
Voor de gebruikers van de moestuin aan de Sluisdijk geldt het advies om geen gewassen uit eigen tuin te eten. Dat komt doordat de blootstelling aan PFAS via het eten van groenten en fruit uit die moestuinen relatief veel bijdraagt aan de totale blootstelling aan PFAS. Gebruikers van de Delta volkstuinen kunnen wel groenten en fruit blijven eten. En ook het zwemmen in de Berkendonk kan doorgaan.
Het RIVM heeft onderzoek gedaan naar de gewassen van de moestuin Delta. De gewassen kunnen veilig gegeten worden. Wel krijg je iets meer PFAS binnen als je alleen uit de moestuin eet in vergelijking met groente en fruit die je koopt in de winkel. Je kunt je blootstelling aan PFAS verminderen door het eten uit de moestuin af te wisselen met het eten van groenten en fruit uit winkels en andere moestuinen
Waterleidingbedrijf Brabant Water heeft onderzoek laten uitvoeren naar PFOA en GenX in drinkwater afkomstig van alle grondwaterbronnen. In geen van de bronnen is PFOA en GenX aangetroffen.
Ja, het is veilig om hier te zwemmen. Je kunt wel PFAS binnen krijgen als je gaat zwemmen, maar die hoeveelheid is klein vergeleken met andere bronnen. De blootstelling aan PFAS via het zwemmen in de Berkendonk is klein. Het zwemmen in de Berkenbonk draagt maar beperkt bij aan de blootstelling aan PFAS, ook als u daar vaak gaat zwemmen. Dat geldt zowel voor volwassenen als voor kinderen. Daarbij baseren wij ons op onderzoek van het RIVM uit 2019 en 2021.
Ja, de conclusie dat het huidige gebruik van Berkendonk geen risico’s met zich meebrengt geldt zowel voor volwassenen als voor kinderen. Uw kinderen kunnen veilig zwemmen in Berkendonk, ook als ze dat vaak doen.
